بزرگنمایی:

          گروه تفکر و اندیشه: عضو هیات علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران، با پروژه طراحی باغ‌های شفابخش کودکان، با رای هیات داوران جشنواره، برنده جایزه سی‌و‌نهمین دوره انجمن معماری جهانی شد.

         به گزارش پایگاه خبری فجر شمال،  محسن موسوی عضو هیات علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران، با پروژه طراحی باغ‌های شفابخش کودکان، با رای هیات داوران جشنواره، برنده جایزه سی‌و‌نهمین دوره انجمن معماری جهانی World Architecture Awards شد.

          

         براساس این گزارش، طراحی این پروژه توسط تیمی با راهنمایی دکتر محسن موسوی و دکتر محسن کافی، اعضای هیات‌علمی دانشگاه‌ مازندران و دانشگاه تهران و با همکاری محسن خیرمند پاریزی، سجاد خیرمند پاریزی، ایلیا قنبری، سیدمحمدحسین رحمتی، بهاره دهاقین، هانیه لطفی‌پور و زهرا ابراهیمی انجام شد.

        یادآور می‌شود: طرح‌های مختلف توسط محققان از سراسر دنیا به مسابقهworld Architecture awards  ارسال و پس از بررسی و داوری، طرح‌های برنده و منتخب در سایتWorld Architecture Community Awards  اعلام می‌شود.

           

            در این پروژه که به ایده‌ها و ارزش‌های طراحی پرداخته شده آمده است: با توجه به شهرنشینی امروزی، فاصله ایجادشده با طبیعت و کم‌شدن ارتباط انسان با آن، مشکلات و بیماری‌های جسمی و روحی برای تمامی گروه‌های سنی به ویژه کودکان ایجاد شده و به همین دلیل، باغ‌های شفابخش به یکی از نیازهای زندگی پرتنش جامعه امروزی تبدیل شده است.
           این باغ‌ها بستر مناسبی برای تعامل انسان به ویژه کودکان با محیط اطراف و درگیرکردن حواس مختلف و ارتقای سلامت جسمی و روانی را فراهم می‌سازند. هم‌چنین بازی در فضای باز، سیستم ایمنی کودک را بهبود بخشیده، تخیل و خلاقیتش را برمی‌انگیزد و با کسب تجربه، آموزش و ارتباط با طبیعت، جانداران و هم‌نوعان، آماده ورود به مراحل بعدی زندگی می‌شود.
          در شهرهای امروزی بسیاری از فضاهای شهری و حتی فضاهای بازی کودکان، پاسخ گوی نیازها و خواسته‌های آنان نبوده و فضایی قابل درک برای‌شان نیست. این طرح پس از مطالعه دقیق در مورد باغ‌های شفابخش، به دنبال طراحی فضاهایی متناسب با نیازها و خواسته‌های کودکان در کنار ارتقای سلامت، آموزش و آماده‌سازی آنان برای مراحل بعدی زندگی با توجه به اصول، قوانین و ضوابط مربوطه است.

         

          در ادامه این پروژه توجه به کودکان و آینده بهترآن ها مطرح شده است:کودکان با بازی یاد می‌گیرند و با کسب تجربه برای زندگی آماده می‌شوند. این موضوع جزو مباحث مهمی بود که در طراحی به آن پرداخته شد. آموزش مستقیم و غیرمستقیم هنگام فعالیت و بازی کودکان در باغ‌ شفابخش، برقراری ارتباط، همکاری و مشارکت در فعالیت‌های جمعی و آموزش موارد درسی و غیر درسی در هر بخش مورد توجه و سپس طراحی قرار گرفته است.

        در ادامه این پروژ به محیط پاسخگو و فعالیت محور اشاره می شود :  نمایش نتایج فعالیت، راهی برای افزایش فعالیت کودک در آینده، زمانی که یک کودک شروع به فعالیت می‌کند و در حال بازی است متوجه می‌شود که فعالیتش بر محیط تاثیر می‌گذارد و از این موضوع می‌آموزد که هر فعالیتی انجام دهد نتیجه‌ای به همراه دارد، این موضوع در ذهن او نقش می‌بندد که این موضوع در آینده به او کمک خواهد کرد.

        توجه به نظارت والدین از دیگر محور های این پروژه است: کودکان نیاز به مراقبت و نظارت دارند و این نظارت باید به صورتی باشد که جلوی فعالیت آن‌ها گرفته نشده و استقلال کودک محدود نشود. والدین از مشاهده بازی‌کردن و آموختن کودک خود لذت می‌برند. این موضوع در طراحی این فضا مورد توجه قرار گرفته است.

          

         آماده شدن برای زندگی اجتماعی و ایجاد فرصت برقراری ارتباط با هم‌نوعان از دیگر موارد مطرح شده در این پروژه است: زندگی یک فعالیت جمعی است. ما برای زندگی نیاز به برقراری ارتباط با دیگران و انجام کار گروهی داریم. طراحی فضای جمعی این فرصت را برای کودکان ایجاد کرده است. آن‌ها با هم بازی می‌کنند، با هم می‌آموزند و دوست می‌شوند.

          توجه به چالش طراحی علیه ویروس، مسایل مربوط با پاندمی و اپیدمی مبحث دیگری در این پروژه را مطرح می کند:مساله سلامت کاربران همواره از دغدغه‌های طراحان و مسوولان بوده است. با شیوع بیماری کرونا و فراگیرشدن آن، اصول جدید در طراحی فضایی ایجاد خواهد شد این تیم پس از شروع و همه‌گیری بیماری تا به امروز، طراحی‌هایی در این زمینه انجام داده است تا موجب جلوگیری از شیوع و از بین‌بردن زنجیره بیماری‌‌ها در کنار فعالیت و حضور کاربران در اماکن شهری و استفاده از امکانات شهری با کمترین خطر شود. چیدمان جدید مبلمان‌ها، توجه به فاصله‌گذاری اجتماعی، طراحی دستگیره‌ها و بازشوها، نکات و نوآوری‌های مربوط به روشویی و سرویس بهداشتی، سیستم‌های ضدعفونی کننده فضا و کاربران از جمله مواردی هستند که از آن‌ها در طرح استفاده شده است.

          در ادامه به قابلیت گسترش پرداخته می شود: فضای امن به تنهایی می‌تواند خوب باشد اما قابلیت گسترش فضا می‌تواند پتانسیل فعالیت و حضور کاربران با خیال راحت را ایجاد کند. چالش اصلی پس از بیماری، حضور بدون استرس در شهر و فضاهای عمومی، انجام تعاملات اجتماعی و استفاده حداکثری از امکانات شهری است که با توجه به قابلیت گسترش فضایی می‌توان با فضاهای امن متعدد و متصل به هم، فضاهای وسیعی از شهر را پوشش دهیم و فضای امن در برابر ویروس را به شهری امن در برابر ویروس‎ها تبدیل کنیم.

           

           طراحی‌ هوشمند و پاسخگو از دیگر مسایل مطر شده در این پروژه است:  با قابلیت برنامه‌نویسی و معماری رایانشی به کمک نرم‌افزارهای مربوطه به طرحی هوشمند و پاسخگو دست پیدا کردیم به‌طوری که با نزدیک‌شدن کاربر به فضا با توجه به حسگرها، لامپ‌ها روشن و با خروج از محدوده هر دستگاه، دستگاه قبلی غیرفعال و دستگاه بعدی فعال شود. این‌کار باعث می‌شود علاوه بر ضدعفونی‌کردن فضا و کاربران، در مصرف انرژی نیز صرفه‌جویی شود.

           ضدعفونی از طریق تابش از بالا، پایین و به صورت زاویه‌دار مورد توجه در این پروژه است: در تابش بالا بخش‌هایی وجود خواهد داشت که مورد تابش قرار نمی‌گیرند و این باعث می‌شود تا عمل ضدعفونی‌کردن و نابودکردن ویروس‌ها به درستی و به طور کامل انجام نشود. به همین دلیل در بخش‌های مرزی محدوده‌ها در کف‌سازی تابش از کف به بالا و به صورت زاویه‌دار را در نظر گرفتیم. هم‌چنین با این حرکت، فهم کاربر از مرزبندی‌ها و ورود به فضاهای امن نیز بیشتر می‌شود.

        طراحی رفتارگرا در طراحی مسیرهای دسترسی مورد بررسی قرار می گیرد: در طراحی پارک محله، مشاهده عبور و مرور افراد محلی از مسیرهایی که با گذشت زمان و تجربه شخصی افراد ایجاد شده، در اولویت است که به وسیله مشاهده قبل از ورود به طراحی، این اطلاعات به‌دست آمده و در طراحی مورد استفاده قرار گرفته است.

         ارتباط انسان و گیاه در این پروژه بخشی از نوآوری در این ظراحی شناخته می شود: پاک‌سازی و جذب آلاینده‌ها به وسیله گیاهان موجود در فضای سبز و گل‌جای‌های مبلمان‌های طراحی‌شده، سایه‌اندازی، ایجاد رطوبت، معطرکردن فضا، خواص دارویی و تنفس در کنار گیاهان، بخشی از نوآوری‌های این طراحی است.

        توجه به سهم پرندگان و حیوانات در کنار ارتباط انسان با آن‌ها  در این پروژه مورد اهمیت قرار می گیرد:شهر فضایی فقط برای انسان‌ها نیست، حیوانات و پرندگان نیز در آن با ما سهیم هستند، طراحی فضایی برای حیوانات و پرندگان می‌تواند حس خوبی برای کاربران فضا ایجاد کند. همان‌طور که قبلا گفته شد، زمانی که یک موضوع در دوران کودکی به کودک آموزش داده شده و فرهنگ‌سازی می‌شود در آینده نیز تاثیر آن باقی خواهد ماند. توجه به سایر موجودات زنده و برخورد مناسب با آن‌ها می‌تواند نوید زندگی بهتری را در آینده بدهد.

         قابلیت استفاده از مبلمان‌های طراحی شده پارک در تمامی ساعات و تمامی فصل‌های سال از دیگر مبحث این پروژه است:  استفاده از مصالح با ضریب حرارتی بالا موجب جذب تدریجی گرما در طول روز و آزادسازی تدریجی آن در شب می‌شود. علاوه بر این موضوع،‌ می‌توان با تغییراتی در جزییات و اضافه‌کردن برخی سیستم‌های ساده به این هدف به راحتی دست یافت.

        این پروژه فرصت استفاده تمامی اقشار جامعه در نظر می گیرد: سالمندان و افراد با محدودیت‌های حرکتی و حسی، بخشی از جامعه هستند و این حق را دارند تا در کنار کودکان خود از امکانات شهری استفاده کنند.

        در پایان این پروژه تعادل بین اجتماع‌پذیری و خلوت فردی در فضاهای پارک در نظر گرفته می شود: هر فرد با توجه به ویژگی‌های شخصی و حالت روحی که دارد تصمیم می‌گیرد در فضاهای اجتماع‌پذیر و یا خلوت قرار بگیرد. باید توجه کرد که کاربران حق انتخاب دارند و طراحی ما نباید آن‌ها را محدود کند. طراحی منعطف با توجه به سلایق و شرایط هر فرد، موضوعی است که باید در طراحی فضای بازی از آن استفاده شود. با توجه به نیاز کودکان به امنیت در فضا یکی از اصول مهم در طراحی این مجموعه توجه به CPTED بوده است.

https: //worldarchitecture.org/architecture-projects/hvghe/children-s-healing-garden-v2-00-project-pages.html

خبرنگار پایگاه خبری فجر شمال
حمیدرضا گل محمدی تواندشتی
انتهای پیام